SBC i sa lot lenstitisyon ki Ziz Reilly i koz lo la dan son rapor lo bann levennman 3 Oktob 2006. Dan son rapor, in ouver lizye lo sitiyasyon SBC, parey ki in fer lo sitiyasyon Lapolis ek SSU. Pour konmanse, nou pou kapab dir ki si SBC ti fonksyonn dan en fason demokratik, petet ti pou napa levennman le 3 Oktob 2006. Konman parti lopozisyon pa ti satisfe avek mannyer ki SBC in tret zot, dan lepase, zot ti demande pour ganny zot prop stasyon radyo. Me bann Onorab SPPF, dan lasanble Nasyonal, ti vot en lalwa pour pa donn okenn parti politik, en laysens pour ganny zot prop stasyon radyo. Sa ki pli enteresan, se ki menm okenn lorganizasyon relizyez, pa kapab annan son prop stasyon radyo. Bann Onorab pa fer okenn diktenksyon ant parti politik ek lorganizasyon relizyez. Zot nway tou-le-de dan menm sak.
Pourtan nou konnen ki dan sertan pei, tel ki Madagascar ek La Reunion, legliz i annan son prop stasyon radyo. Sa lalwa i fer ki si, en zour legliz dan Sesel, i oule enstal son prop stasyon radyo, sa pa pou posib akoz en lalwa ki ganny vote par bann onorb SPPF. Sa lalwa pa zis, akoz i pa respekte drwa lekspresyon, ni en parti politik, ni en lorganizasyon relizyez. Bann Onorab SPPF in vot pou defann zot parti. Zot parti I pas avan konstitisyon pei. Zot parti i pas avan zot konsyans!
Sa refi pour okenn parti politik annan son prop radyo, ti fer ki ti annan en rasanbleman bann siporter Lopozisyon. I ti en rasanbleman dan lape, me illegal, dapre en lalwa ki pa ti an liny avek konstitisyon Sesel, ki lalwa siprenmnou pei. Sa i montre nou, ki fodre revwar bann lalwa, pour met zot an liny avek nou konstitisyon pei, pour ki annan en vre demokrasi.
Dan son rapor, Ziz Reilly in fer resorti depandans, lenparsyalite ek mank demokrasi lo kote SBC. Ziz Reilly i osi azoute k menm board SBC pa endepandan, akoz laplipar son bann manm, i travay dan Gouvernman. Zot bezwen protez zot pye diri. Sa i fer ki lademokrasi pa progrese.
Sa mank demokrasi i telman evidan ki konteni politik parti Lopozisyon i ganny sansire, olye transmet li tel kel. Normalman ou sansir konteni politik en parti pour fer sir ki napa kalomni, mansonz, nanryen ki eksit lavyolans, oubyen ki denigre repitasyon lezot dimoun, eksetera. Me sansir konteni politik en parti, ou bann politisyen, zis pour anpes zot eksprim zot lide, zot lopinyon, sa mank respe pou laliberte lekspresyon, kont drwa imen, e mank respe pour la demokrasi. Sa i pa zis kont en parti politik ek politisyen, me kont en parti politik ek bann politisyen, me kont tou bann sitwayen.
Ziz Reilly dan son rapor, in osi fer resorti sa mank <<Good Journalism>> ek mank linisyativ bann zournalis. Nou konnen ki serten zournalis SBC in ganny en bon formasyon. Alor ki sa kip e anpes zot arive met an pratik sa ki zot in aprann? Eski ki zot santi zot lib pour fer zot travay konman fodre fer? Eski latmosfer trava kot SBC i ed zot fer <<Good Journalism>> e pran serten linisyativ? Eski napa serten size ki zotpa oze aborde? Par egzanp, zot pann koz bokou lo rapor Ziz Reilly. Pourtan se zot ki ti dwatet fer lepep konnen ki i annan dan sa rapor.
Pour finir, Ziz Reilly in fer plizyer rekonmandasyon pour reform SBC ek son bord pour ki i azir dan en fason demokratik. Lir sa bann rekonmandasyon dan L’Echo des ILES, le 1 Desanm 2007, paz 12.
Si bann responsab SBC i oule montre ki zot serye, e ki zot kwar dan lademokrasi, fodre zot met an pratik sa bann rekonmandasyon. Si zot pa fer li, nou pour reste parey nou ete, e Ziz Reilly in perdi son letan fer en rapor ki pou fini dan <<archive>>. Moman in arive pour pas a laksyon. Konmsa SBC ava azir avek lenparsyalite, dan en fason demokratik ki pou fer tou dimoun kontan. Dan sa fason, lademokrasi dan nou pei ava fer en pa an avan. Ler nou ava pe koz lo lademokrasi, nou a konnen ki nou pe dir.
Courtesy L’Echos Des Iles